43 yıl önce bugün, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en kanlı askeri darbesini yaşadı.
12 Eylül sonrası, sadece resmî rakamlara göre 650 bin kişi gözaltına alındı, 230 bin kişi askeri mahkemelerde yargılandı. Cezaevlerinde 300 kişi öldü, 48 kişi idam edildi, 1,7 milyon kişi fişlendi.
Darbe, o dönemi yaşamış herkesi travmatize etti. Bu travmaların izleri, en çok da kitaplar, filmler, sanat eserlerine yansıdı.
12 Eylül’ün karanlık ruhuyla duygudaşlık kurabilmek için dokuz filmlik bir seçki.
Uçurtmayı Vurmasınlar
Tunç Başaran, 1989
Darbe sonrası cezaevlerinde yaşananları beş yaşındaki bir çocuğun gözünden izlediğimiz başyapıt. Çekimler Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nde yapıldı. O yıl Türkiye’nin Oscar adayıydı. Altın Portakal’da dört ödül aldı.
Sen Türkülerini Söyle
Şerif Gören, 1986
Kadir İnanır’ın hayat verdiği Hayri karakteri, 12 Eylül döneminde düştüğü cezaevinden yedi yıl sonra çıkar. Ancak hayat, geride bıraktığı gibi değildir. Ailesi, arkadaşları, hatta bütün dünya değişmiştir. Melankoli, hayalkırıklığı ve uyumlanamamanın hikayesi...
Beynelmilel
Sırrı Süreyya Önder & Muharrem Gülmez, 2006
Darbe sonrası Adıyaman’da bir grup geleneksel müzisyen, sokağa çıkma yasağından dolayı ne yapacağını şaşırır ve hapse düşer. Sıkıyönetim komutanı da onlardan askeri nitelikli bir orkestra çıkarmaya çalışır. Görev, kenti ziyarete gelecek konsey üyelerinin bando mızıka eşliğinde karşılanmasıdır.
