Maraş depremlerinin üzerinden 43 gün geçti, AFAD’ın dün açıkladığı rakamlara göre afet bölgesinde 81 kişiye bir tuvalet ve duş düşüyor.

Afetzedeler haftalar boyu matah bir geçici barınma yolu olmayan çadırların yolunu gözledi. Şimdi sıra konteynerlerde...

AFAD, afetin ilk gününden beri sistematik olarak çuvallıyor.

Kurumu asıl hedefe koyan, arama ve kurtarma çalışmalarında düşülen zafiyetti. AFAD’ın sadece kendi yetersiz kalmamış; gelen desteğin koordine edilmesi ve kaynakların etkin yönetiminde de epey kötü bir performans sergilemişti. 

AFAD’ın liyakati tartışmalı ve akrabalık ilişkileri fışkıran idari kadrosu, 14 yıllık ömre, kaynağa ve gönüllü sayısına rağmen gerekli kapasiteyi yaratamamış olmasının başlıca sebebi gibi duruyor.   

Ancak aşırı merkeziyetçi ve otoriter bir siyasi düzende özerkliğinin ve kendi başına karar alma becerisinin yok edilmesi de kurumu acizleştirdi. 

Kurumun afet riskleriyle ilgili yıllar içinde ürettiği sayısız rapor basına yansıdı. Ancak tedbirlerin hayata geçmesi mevcut idari yapı ve çıkar çatışmalarıyla mümkün olamazdı.

Yetmezmiş gibi bugün AFAD’ın Ankara’daki merkezinde evrak bölümünde yangın çıktı. Yangınla ilgili soruşturma başlatıldı. 

Peki AFAD buraya nasıl geldi? Başka niyet edilen bu muydu? 

17 Ağustos 1999 

Devlet, Gölcük depreminde afete müdahalede yetersiz kaldı. Kapasite ve koordinasyon sorunu yaşandı. Afet yönetimini büyük ölçüde sivil toplum ve ordu devraldı. Merkezi hükümet yetersizliğini ikrar etti; farklı aktörlerin inisiyatif almasına müsaade etti, alan açtı.  

2002

AK Parti afetle mücadele ve yeniden yapılanmanın da merkezinde olduğu bir kampanyayla tek başına iktidara geldi.

2009

Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, yani AFAD, başbakanlığa bağlı özerk bir kurum olarak kuruldu. Ülkenin, Kızılay da dahil olmak üzere, tüm afete müdahale ve sivil savunma kapasitesi AFAD’a aktarıldı. Balık adamlar bile AFAD çatısına alındı.  

“AFAD aynı Merkez Bankası gibi özerk olacaktı, hiçbir siyasiye ya da kuruma bağlı olmayacaktı ve kendisi inisiyatif alacaktı. Çünkü afetlerde kimseden direktif beklemeden kendinin koordinatör olduğu ve herkesin ona bağlandığı bir kurum gerekir. Özellikle de böyle akut durumlar için.” Afet Uzmanı Dr. Kubilay Kaptan

2012

AFAD’ın başına şu anda Cumhurbaşkanı Yardımcısı olan Fuat Oktay geçti. 2016’ya kadar kaldı. Bu dönemde kurumun siyasallaştığı eleştirileri yükselmeye başlamıştı bile.