CHP, cumhuriyetle yaşıt. 1950’ye kadar CHP demek devlet demekti, devlet de CHP.
Ancak rakipleri ortaya çıktığı andan sonra bir kez bile tek başına iktidara gelemedi.
En son 28 yıl önce iktidarın ortağıydı. Alabildiği en yüksek oy 1973’de yüzde 41,3 idi.
İlki Mustafa Kemal olmak üzere yedi genel başkan gördü. Sonuncusu Kemal Kılıçdaroğlu.
2023 seçimlerinde iktidar olabilseydi 100. yaşını neşeyle kutlayacaktı.
Ancak onun yerine yine bir iç hesaplaşmaya gebe.
CHP hem cumhuriyetin ikinci yüzyılı, hem de 38. kurultayına buruk bir merhaba ile başlıyor.
9 Eylül 1923: Kuruluş
1919 Sivas Kongresi, CHP’nin ilk kurultayı kabul ediliyor. Ne de olsa temeli, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti.
Resmi kuruluş tarihi 9 Eylül 1923. 1924’te Cumhuriyet Halk Fırkası, 1935’te de Cumhuriyet Halk Partisi adını aldı.
Altı okla temsil edilen cumhuriyetçilik, halkçılık, milliyetçilik, laiklik, devletçilik ve devrimcilik, temel ilkeleri.
Kemalizm, henüz Atatürk sağken programa girdi. İl başkanlıkları valiliklerle birleştirildi. İçişleri bakanı, genel sekreter oldu. Altı ok, anayasaya girdi.
10 Kasım 1938: İnönü yılları
İsmet İnönü, Atatürk’ün ölümünden sonra 'değişmez genel başkan' seçildi. 12 yıl hem cumhurbaşkanı, hem parti başkanıydı.
CHP II. Dünya Savaşı sonuna kadar devletin ve düzenin tek partisi olarak kaldı.