Türkiye'de başörtüsü yasağı ve kadınların mücadelesi, 1960'lı yıllarda başladı.
Uzun yıllar da devam etti.
Yasağının en fazla mağduriyet ve tartışma yarattığı yer üniversiteler ve kamu görevleriydi.
Mesele, Türkiye’de siyasal yaşamı da derinden etkiledi. Ordunun siyasete müdahalelerinin geleneksel gerekçelerindendi.
Başlangıcından bugüne Türkiye'de başörtüsünün tarihi...
1968: Ankara İlahiyat Fakültesi öğrencisi Hatice Babacan derslere başörtülü girdiği için Şubat 1968’de okuldan atıldı. Öğrenciler fakülteyi işgal etti, ilk kitlesel protesto gösterileri düzenlendi.
1980: 12 Eylül 1980 darbesi sonrası çıkarılan ve 31 yıldır yürürlükte kalan ‘kamuda kılık kıyafet yönetmeliği’ nedeniyle kadınlar kamu kurumlarında başörtüleriyle çalışamadı.
Aynı yıl, hem Milli Eğitim Bakanlığı hem de Yüksek Öğretim Kurumu benzer bir genelge yayımladı.
1997: 28 Şubat süreci, kamuda başörtüsü yasağının zirveye çıktığı dönem oldu. 1997 yılında yapılan Milli Güvenlik Kurulu toplantısında ‘‘irtica’’ öncelikli tehdit kabul edildi ve kamuda başörtüsüne yaptırım öngörüldü.
1998: İstanbul Üniversitesi 23 Şubat 1998’de başörtüsünü yasaklayan bir genelge yayınladı. Öğrencileri okul kapısında güvenlik ekipleri karşıladı; ikna odalarında” başlarını açmaya zorlandılar. Açmayanlar hakkında davalar açıldı.
1999: Türkiye tarihinin ilk ilk başörtülü milletvekili Fazilet Partisi'nden Merve Kavakçı oldu.
Dönemin Başbakanı Bülent Ecevit, Kavakçı'nın başörtüsüyle meclise gelerek devlete meydan okuduğunu söyledi. Kavakçı yemin edemedi.
Yeni bir devir, eski bir dava
2002: AKP’nin iktidara gelmesiyle başörtüsü yasağı uygulamada gevşetildi.
2007: YÖK rektörlüklere talimat göndererek üniversitede başörtüsü yasağını kaldırdı.
2013: Kılık kıyafet yönetmeliğinin beşinci maddesinde 1 Ekim 2013’de değişiklik yapıldı ve başörtüsüyle ilgili kısıtlayıcı hükümler tamamen kaldırıldı.
Askerler, emniyet mensupları, hâkim ve savcılar düzenlemenin dışında tutuldu.
2016: İçişleri Bakanlığı polis memurlarının kılık kıyafet yönetmeliğini değiştirdi ve kadın polislere de başörtüsü serbestisi geldi.
2022: Seçimler yaklaşırken CHP, kadınların gelecekte de benzer hak ihlalleri yaşamalarının önüne geçecek bir teklifi meclise sundu.
İktidar ise başörtüsü sorununun CHP’ye rağmen çözüldüğü ve kanuni düzenlemeye ihtiyaç olmadığı görüşünde.
AK Parti’in resti
Tartışma sürerken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan el artırıp CHP’ye meydan okudu: “Samimiyseniz gelin bu işi anayasa düzeyinde çözelim”
CHP’nin kaygısı, anayasa değişikliği önerisinin altından hesapta olmayan ek düzenlemeler de çıkması.
