1 Temmuz 1993 günü, aralarında Metin Altıok, Behçet Aysan, Uğur Kaynar, Hasret Gültekin, Nesimi Çimen, Asım Bezirci gibi isimlerin olduğu pek çok aydın, şair, yazar, sanatçı, Alevi kanaat önderleri Pir Sultan Abdal Şenlikleri’ne katılmak için Sivas'taydı.
Aziz Nesin de şenliğin onur konuğuydu.
Ama Nesin tam da o günlerde özellikle radikal İslamcıların hedefindeydi.
Sebep ise, yazar Salman Rüşdi’nin İslam dünyasında tartışmalara neden olan kitabı Şeytan Ayetleri’nin Türkiye’de okurla buluşmasını sağlamasıydı.
Nesin Sivas’a gelmeden iki gün önce dağıtılan bildiride, Nesin için "Şehirde adeta Müslümanlarla alay edercesine gezebilmektedir" ifadesi yer alıyor, halk cihata çağırılıyordu.
Ortam gergindi. Kentteki radikal İslamcı basın kışkırtıcı haberler yayınlıyor ve bu bildiriye de tam sayfa yer veriyorlardı. “Müslüman mahallesinde salyangoz satılıyor” manşetleri atılıyordu.
Aziz Nesin kitaplarını imzalarken yanına gelen bir basın mensubuyla aralarında geçen bir konuşma fitili ateşlemek için gerekli bahaneydi belki de…
Gazeteci Nesin’i sıkıştırmaya çalıştı, ortam gerildi. Korumaları Nesin’i Madımak Oteli’ne götürdü.
Sokaklarda Aziz Nesin’in İslam’a, Hz. Muhammed’e hakaret ettiği söylentileri yayılıyordu. “Sivas laiklere mezar olacak”, “İslam’a uzanan eller kırılsın” sloganları atılıyordu. Aynı zamanda şenliğe ev sahipliği yapan Sivas Valisi Ahmet Karabilgin protesto ediliyordu.
Önce Ahmet Sağ’ın konserinin olduğu Kültür Merkezi’ne saldırdı göstericiler.
Taşlar, sloganlar atıldı.
Ardından Aziz Nesin’in Madımak Oteli’nde olduğu bilgisi üzerine kalabalık orada toplanmaya başladı. Cuma namazından sonra kalabalık arttı.
Otel taş yağmuruna tutuldu. Binlerce gösterici saatlerce otelin önünde sloganlar attı, oteldekileri linç etmek istedi. Otel önündeki araçlar ve yeni dikilen Halk Ozanları heykeli oraya sürüklenerek heykel ateşe verildi, otelin camları kırıldı.
Aziz Nesin Ankara’yı aradı, durumu anlattı ve “Merak etmeyin Aziz Bey, gerekli tedbiri aldık” yanıtını aldı. Ama hiçbir tedbir alınmadı.
Bir süre sonra otelin önüne askerler geldi ama olayları durdurmadılar.
Göstericileri dağıtmak için havaya ateş açılmadı, itfaiye tazyikli su sıkmadı.
Ve son olarak otel yakıldı.
33 sanatçı, şair, aydın alevlerin, dumanların arasında hayatını kaybetti.
66 yaşındaki Asım Bezirci de folklor gösterisi için Sivas'a giden 12 yaşındaki Koray Kaya da 33 kişinin arasındaydı.
O gün yaşanan hemen her şeyin görüntüsü var.
Belgeseller bu görüntülerle dolu.
İnsan zihni acı olayları unutarak kendini koruyor ama bazı şeyleri unutmamalı.
Çünkü Türkiye toplumu, devleti, yargısı Sivas Katliamı’yla asla yüzleşmedi.
Unutmamak ve anlamak için izleyebileceğiniz, okuyabileceğiniz ve dinleyebileceklerinizi derledik.
Ne izlemeli?
Çok kötü bir şey oldu
Yönetmen: Ümit Kıvanç
Belgesel: Çok Kötü Bir Şey Oldu, Ümit Kıvanç
Yönetmen Ümit Kıvanç, tam 4,5 saatlik bir belgeselle 31 yıl önce Madımak’ta 2 Temmuz günü yaşanan katliamı ve ötesini anlatıyor. Bugüne kadar yapılmış en kapsamlı belgesel için farklı şehirlerde, toplam 127 kişiyle görüşülmüş, bir sözlü tarih çalışması… O gün yaşanan katliamın yanı sıra mağdurların mahkeme sürecinde yaşadıklarına dair tanıklıklar da çok çarpıcı… Belgesel şimdilik çeşitli şehirlerde özel gösterimlerde izleyiciyle buluşuyor.
