2024’ün yaz aylarında Türk diplomatlar Suriye’deki durumu Meksika Açmazı filmindeki gibi tasvir ediyorlardı. 

Bir çeşit dehşet dengesi. 

Sahadaki aktörler, elleri tetikte silahlarını birbirine doğrultmuş, bir şekilde sağlanmış statükoyu bozmadan bekliyordu. 

Mevcut durumdan kısmen memnunlardı ama tetiklere de her an basabilirlerdi.

Durum yaklaşık dört yıldır böyleydi ve aynı şekilde sürüp gitmesi Esad’ın da onun hamileri Rusya ve İran’ın da işine geliyordu. 

Ama 7 Ekim’de Gazze – İsrail hattında ateşlenen fitilin ucu önce Lübnan’a oradan da 27 Kasım itibarıyla Suriye’ye uzandı. 

BM’nin, ABD’nin ve Türkiye’nin cihatçı terör örgütü kabul ettiği Heyet Tahrir eş Şam (HTŞ), bir hesap yaptı: İran, vekil güçleri aracılığıyla hırpalanmıştı, Hizbullah kendi derdine düşmüş ve Suriye’den büyük ölçüde çekilmişti, Rusya, Ukrayna’daki pozisyonunu riske atamayacağı bir noktadaydı. 

Yani, İdlib’den çıkıp Halep’e doğru yürüme vaktiydi. 

O harekete geçip sonuç alınca Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) ve diğer silahlı muhalif gruplar da bastırdı. 

Sonuçta 8 Aralık gününün ilk saatlerinde Şam düştü. Esad önce ortadan kayboldu sonra Rusya’dan çıktı. 

Esad gitti, zulüm bitti, diye düşünenler Türkiye’de ekranları kaplıyor.  

Suriye’deki yeni durumu sevinçle karşılayanların hevesleri kursaklarında kalmasın ama koşullar dikkate alındığında temkinli olanlar da az değil. 

Ankara’da hava, ihtiyatlı iyimserlik şeklinde seyrediyor. 

Son durum raporu

Bugüne kadar sahada olan, olmayan tüm taraflar kendilerine yeni dönemde sağlam bir yeni pozisyon ayarlamaya çalışıyor. 

Olan bitene büyük ölçüde belirsizlik eşlik ediyor. 

Çünkü Suriye’de bazı bölgelerde çatışmalar hâlâ devam ediyor. Saha durum raporu sürekli güncelleniyor. 

Türkiye’nin kontrolündeki bölgelerde örgütlü SMO, PKK ile ilintili YPG kontrolündeki Tel Rıfat ve Münbiç’ten sonra 11 Aralık akşam saatlerinde Deyrizor’da da kontrolü ele geçirdi.

HTŞ Şam’da, gücü bölüşmeye hazır mı?

 Öte taraftan HTŞ Şam’da, SMO ve diğer silahlı grupları beklemeden geçiş dönemi hükümeti ilan etti. 

HTŞ lideri Ebu Muhammed Colani bir yandan ılımlı mesajlar veriyor, öte yandan kafaları karıştıran adımlar atıyor.

Colani, görevden ayrılan Beşar Esad'ın son Başbakanı Muhammed el- Celali’nin konutundan yerlerde sürüklenmeden, itilip kakılmadan, silahlı militanların refakatinde, elinde telefonuyla konuşa konuşa çıkmasını sağladı.