8 Aralık günü muhalif silahlı grupların başkent Şam’da kontrolü ele geçirmesiyle Suriye’de bir dönemin sonuna gelindi.
Baas rejiminin iktidarına son veren rejim karşıtlarının başkente ilerleyişi Beşar Esad’ın ülkeyi terk etmesine sebep oldu.
Esad döneminin bitişini kutlayan Suriyeliler başkent Şam sokaklarını doldurdu. Ancak bu kutlamaların tek adresi Şam değildi.
2011’den beri süregiden iç savaş neticesinde ülkelerini terk etmek zorunda kalan Suriyeli sığınmacı ve mültecilerin kutlama görüntüleri, dünyanın dört bir yanından gelmeye başladı.
Bu görüntülerin bir adresi de başkent Ankara’ydı. Fayn oradaydı.
Fotoğraflar: Durmuş Bayram, Fayn
Fayn'a konuşan 30'lu yaşlarında bir mülteci, “Haberi aldığımda çok mutlu oldum. Vatanımız yoktu, şimdi var. Ben burada çalışıyorum. Mobilyacıyım. Halep'te yaşıyorduk, orada beş evimiz vardı. Burada ise kiracıyız. Türk ordusu Halep'i aldığında gideceğiz. Türkiye çok iyilik yaptı. Nankörlük edemeyiz, asla bunu unutmayacağız” ifadelerini kullandı.
20'li yaşlarında bir başka Suriyeli ise “Çok mutluyuz. 2014'ten beri buradayım, gece bekçisi olarak çalışıyorum. Şu an orası hala karışık ama kısa zaman içinde düzelecek. Biz de düzeldiğinde gideceğiz” dedi.
Neler olmuştu?
8 Aralık günü sabah erken saatlerden itibaren, El Kaide kökenli HTŞ’ye bağlı grupların başkent Şam’a girmesiyle ilgili haberler dünya gündeminde yankı bulmaya başladı.
HTŞ ve Suriye Milli Ordusu’na bağlı bazı gruplar, zaten 27 Kasım’dan beri Suriye merkezi hükümetine karşı saldırı halindeydi. İdlib’de başlayan saldırılar, önce Halep’e, ardından da Hama ve Humus’a kadar ilerledi.
Bu şehirleri birkaç gün içinde terk eden merkezi hükümet ordusu, son olarak başkent Şam’daki kontrolünü de 8 Aralık günü muhalif gruplara teslim etti.
Esad ülkeyi terk etti
Şam’ı ele geçiren HTŞ, aynı gün içinde Sednaya cezaevindeki mahkumların da serbest bırakıldığını duyurdu.
Ele geçirdikleri devlet televizyonundan açıklamalarda bulunan heyet sözcüsü, Beşar Esad’ı devirdiklerini ve Şam hapishanelerindeki mahkumların serbest kalacağını açıkladı.
Açıklamalarına göre, Baas yönetiminin baskı ve zulmü son bulmuş ve Suriye için artık yeni bir dönem başlamıştı.
Gelişmelerin ardından Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, Esad’ın ülkeyi terk ettiğini bildirdi. Esad’la ilgili ikinci bir açıklama ise ABD Başkanı Donald Trump’tan geldi. Putin liderliğindeki Rusya’nın desteğini kaybeden Esad’ın ülkesinden kaçtığını söyleyen Trump, “Esad gitti.” açıklamasında bulundu.
Paylaşılan ilk bilgilerde Şam’ı terk eden devrik liderin nerede olduğu bilinmiyordu. Ancak Rus ajanslarından aktarılan haberlere göre, Rusya tarafından sığınma hakkı tanınan Esad ve ailesi, artık Moskova’da.
Şam’da sevinç gösterileri
Şam’ın kontrolünün muhalif grupların eline geçmesi, kent sakinleri tarafından sevinçle karşılandı. Sabahın ilk ışıklarıyla birlikte sokaklara dökülen Şam halkı, Esad’ın devrilişini konvoylar ve sevinç gösterileriyle kutladı.
Sokaklarda toplanan binlerce kişinin “Allah-u Ekber” sloganlarıyla bağırdığı, tankların üzerine çıktığı ve heykelleri devirdiği görüntüler, gün boyu sürdü.
Şam’ın kontrol altına alınmasının ardından başkente gelen HTŞ lideri el Golani de ilk kez halkla bir araya gelmiş oldu. Golani’nin başkentte ilk ziyaret ettiği yer ise Suriye’nin en önemli dini yapılarından olan Emevi Camii’ydi.
Dünyadan kutlama görüntüleri
Suriyelilerin kutlamalarına sahne olan tek şehir, olayların merkezi Şam değildi. İç Savaş’ın ardından memleketlerini terk eden ve pek çok ülkede sığınmacı statüsünde yaşamlarını sürdüren Suriyeliler, bulundukları bölgelerde sokaklara döküldü.
Türk ve Arap göçmenlerin yoğunluklu olarak yaşadığı Berlin Kreuzberg, bu adreslerden biriydi. Çoğunu Suriyelilerin oluşturduğu yaklaşık üç bin kişi, ellerinde bayraklarla “Suriye’ye özgürlük” sloganları attı; otomobillerine binen bir grup konvoy oluşturdu.
Avrupa’nın diğer merkezleri de Suriyelilerin sevinç gösterilerine şahitlik etti. Hollanda Utrecht’te Dom Meydanı, Fransa Paris’te Cumhuriyet Meydanı, Belçika Brüksel’de Anderlecht semti, İtalya Milano’da Duomo Katedrali’nin önü ve İngiltere Londra’da Trafalgar Meydanı, Baas rejiminin düşüşüne sevinen Suriyelilerin toplanma noktası oldu.
Türkiye de kutlamaların adresi
Türkiye’de de başta sığınmacıların yoğunluklu yaşadığı bölgeler olmak üzere pek çok şehir, Suriyelilerin sokaklara dökülerek sevinç gösterilerinde bulunduğu anlara şahitlik etti.
İstanbul, Ankara, Antalya, Bursa gibi büyük şehirler ile Gaziantep, Kilis, Hatay, Kahramanmaraş gibi illerin çeşitli meydanlarında Suriyeliler sokaklardaydı.
İstanbul’da Suriyelilerin toplanma noktaları Fatih Camii avlusu ve Saraçhane Parkı’ydı. Fatih ve Esenyurt ilçelerinde sabah namazının ardından toplanan kalabalık gruplar, Suriye bayrakları eşliğinde konvoylar düzenledi.
Ayrıca Nişantaşı’nda bulunan Suriye Konsolosluğu’ndaki bayrak, Özgür Suriye Ordusu’nun üç yıldızlı yeni bayrağı ile değiştirildi.
Başkent Ankara’da ise kutlamaların adresi Altındağ ilçesiydi. Önder Mahallesi’nde yoğunlaşan kalabalık, sloganlar eşliğinde sevinç gösterileri yaptı.
